اکثر ادبیات مدیریت سود فرض می کنند که مدیریت سود بر قیمت سهام تاثیر دارد. مثلا در این خصوص مطالعاتی برای بررسی رابطه مدیریت سود با معاملات مالی، مثل عرضه سهام و خرید اهرمی به ثمر رسیده است.
اعتبار هدیه بگیرید و مشارکت کنید
با اعتبار هدیه، از خدمات ویژه استفاده کنید
در بازارکار حسابداری و مالی بدرخشید
خدمات مالی و حسابداری خود را معرفی کنید
ادبیات متفاوت در عرصه ی مدیریت سود هریک نظریه ی یگانه ای را برای چرایی مبادرت شرکت ها و مدیران به مدیریت سود پیشنهاد می دهند. بنابر این، مانند هر عرصه یا صحنه ی پژوهشی حسابداری دیگر، اتفاق نظر و اجماع در خصوص یک نظریه ی یگانه برای تنیین و پیش بینی مدیریت سود وجود ندارد. هر کار پژوهشی از دیدگاه نظری متفاوتی به این پدیده پرداخته است.
همانند اکثر عرصه های پژوهش حسابداری، نظریه های مدیریت سود نیز از پژوهش های عرصه های دیگر حسابداری، یا حوزه های دیگر دانش، مثل تامین مالی، اقتصاد، و روانشناسی و مانند اینها وام گرفته شده اند. در این میان نظریه ی پذیرایی و نظریه ی حساب شویی نسبتا جدید هستند: اولی از مطالعات سیاست گذاری سود تقسیمی در حوزه تامین مالی وام گرفته شده است و دومی مستقیماً از دل مطالعات دانشگاهی مدیریت سود گرفته شده است (راسل کریگ و همکاران ، 1991). فهرست پر بسامدترین نظریه های مدیریت سود عبارت اند از: • نظریه ی چشم داشت • نظریه کارگزاری • نظریه ی پذیرایی • نظریه ی حساب شویی • نظریه ی علامت دهی • نظریه های رفتاری • نظریه ی بازی • نظریه ی ذینفعان • نظریه ی شرکت
به نظر می رسد تمام نظریه های مدیریت سود در سه چیز اشتراک دارند:
1) تمام آنها می کوشند رابطه ی بین مدیران شرکت ها و گروه یا گروه های استفاده کنندگان یا ذی نفعان نسبت را به مدیریت سود تنیین کنند.
2) به این دلیل و به دلیل استفاده از دو مقدمه ی منطقی "انسان عقلایی" و "نفع شخصی" و محصول این دو، یعنی "بیشنه سازی مطلوبیت"، همه این نظریه ها در عصر یکه تازی حسابداری اثباتی پرداخته شده اند و بنابراین طبیعت اثباتی و استقرایی دارند و از مشاهده و تجربه بر گرفته شده اند.
3) تمام این نظریه ها در عصر یکه تازی حسابداری اثباتی پرداخته شده اند و بنابراین طبیعت اثباتی و استقرایی دارند و از مشاهده و تجربه برگرفته شده اند. رائن و یاری (2008) نظریه ی شرکت را به عنوان یک نظریه ی مسلط می پذیرند و آن را در صدر نظریه های دیگر می نشانند.
چند منتخب نظریه ی رقیب که نسبتا جدیدتر یا پر بسامدترند، شامل نظریه های چشم داشت، کارگزاری، حساب شویی، و پذیرایی معرفی می شوند.
منتخب نظریه های رقیب
نظریه های رقیب که در این جا آورده می شوند مهم ترین رقبای نظریه ی شرکت در ادبیات مدیریت سود به شمار می آیند. اما همان گونه که پیش از این گفته شد هریک در مقایسه با نظریه ی شرکت به نوعی یک رابطه ی خاص و عام دارند. به همین دلیل نظریه ی شرکت به عنوان یک نظریه ی عام و مسلط در کانون بحث قرار می گیرد.
نظریه ی چشم داشت
دو رویکرد به این نظریه وجود دارد . نظریه ی چشم داشت اطلاعاتی و نظریه ی چشم داشت ارزشی. هر دو رویکرد ریشه در نظریه ی چشم داشت روانشناسی دارند برای اولین بار نظریه ی چشم داشت در حوزه ی حسابداری با رویکرد چشم داشت اطلاعاتی وام گرفته شد. اما سپس رویکرد ارزشی به این نظریه در کانون پژوهش های مدیریت سود قرار گرفت.
نظریه ی کارگزاری
دو رویکرد به این نظریه در نوشته های مدیریت سود مطرح است: رویکرد سهامداران و رویکرد ذی نفعان . هر دو رویکرد ریشه در کار جنسن و مکلینگ ، (1976) دارند. طبق رویکرد سهامداران یا رویکرد سنتی به نظریه ی کارگزاری، تضاد منافعی بالقوه بین سهامداران و مدیران وجود دارد. مدیران می کوشند ثروت خود را بیشینه کنند. این ثروت با افزایش پاداش، افزایش ارزش اختیار نامه های سهام یا ارزش سهام، یا کسب موقعیت شغلی بهتر افزایش می یابد. تاکید بر سود کوتاه مدت و فدا کردن سود بلند مدت و کوتاه ترین راه افزایش ثروت است . بر این اساس مدیران مشوق لازم را برای مدیریت سود دارند. طبق رویکرد ذی نفعان به نظریه ی کارگزاری تضاد منافع به تمام گروه های ذی نفعان تعمیم داده می شود. پرایور، ساروکا و تریبو ، (2006) معتقدند بر اساس این رویکرد مدیران نه تنها با سهامداران که با دیگر گروه های ذی نفعان شرکت رابطه دارند. آنان رابطه ی مثبتی را بین مدیریت سود و مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت یافتند.
نظریه ی حساب شویی
جوردن و کلارک ، (2001) می گویند: نظریه ی حساب شویی یا استحمام قائل به این است که اگر شرکتی در یک سال سود پایین را تجربه کند ممکن است سود آن سال را با شستن یا استحمام دارایی ها (تندیل آنها به هزینه) کاهش دهد. بر این اساس اگر حساب شویی در چارچوب اصول حسابداری پذیرفته ی همگانی باشد مدیران بعدا از بابت حساب شویی هایی که قبلا انجام داده اند جریمه و توبیخ نمی شوند. بعضی دیگر مانند زاروین معتقدند حساب شویی زمانی رخ می دهد که مدیران جدید جایگزین مدیران قبلی می شوند و برای این که بعدا عملکرد خوبی از خود نشان دهند حساب شویی اساسی راه می اندازند. مهم ترین ضعف این نظریه این است که نگاه بخشی به مدیریت سود دارد.به عبارت دیگر فقط بخشی از فعالیت های مدیریت سود را تبیین می کند.
نظریه ی پذیرایی
آنا سیمیسون و همکاران ، (2007)، نظریه ی پذیرایی را برای تنیین مدیریت سود از ادبیات تامین مالی وام گرفته اند. آنان معتقد ند مدیران با متورم کردن اقلام تعهدی از خوش بینی سرمایه گذاران نسبت به سود پذیرایی می کنند. بر اساس این نظریه سرمایه گذاران اشتهای بسیار زیادی برای سود غافل گیر کننده یا سوپرایز نشان می دهند و مدیران با متورم کردن اقلام تعهدی از این اشتها پذیرایی می کنند. به نظر آنان سه مقدمه و پیش فرض بر اساس این نظریه وجود دارد: 1- یک تقاضای غیر ارادی برای شرکت ها وجود دارد که به سود های شگفت انگیز و غافل گیر کننده برای ارزش گذاری وزن بیش تری می دهند. 2- محدوده های تفاضل گیری سرمایه گذاران نیز نمی تواند این تقاضا را پس براند، 3- مدیران به مزایای کوتاه مدت پذیرایی وزن بیش تری در مقابل هزینه های بلند مدت مربوط می دهند.
نظریه شرکت
مباحث این بخش عمدتا مبتنی بر کار رانن و تاوی ، (2002) است. چون شرکت ها تولیدکنندگان و گزارشگران اطلاعات حسابداری هستند، طبیعی است اهمیت سود از منظر نظریه ی شرکت پژوهیده یا کند و کاو شود.
ثبت نام و عضویت میز کار
