تبلیغ 1 اتیه

امروزه اهمیت و جایگاه سرمایه گذاری در اقتصاد کلان برای ایجاد توان بالقوه جهت رشد اقتصادی به اندازه کافی روشن است.

 

درحقیقت باید گفت سرمایه گذاری از پیش فرض های اولیه رشد و توسعه اقتصادی در سطح کلان بوده و درجه توسعه یافتگی یک اقتصاد بطور مستقیم به کارآیی اقتصادی و اطمینان پذیری نسبت به کارکرد این نهاد اولیه اقتصادی باز می گردد.

 

مؤسسات اعتباری و نهادهای پولی نقش به سزایی را در تأمین سرمایه های اقتصادی بر عهده دارند. این مؤسسات با تجهیز منابع خود در قالب جذب سپرده های بانکی از بدو پیدایش به عنوان مهمترین ارکان نظام مالی از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده اند. در کشورهای در حال توسعه به علت نیاز به حجم سنگین سرمایه گذاری که ناشی از گستردگی و حجم بالای تقاضا برای نیازهای اقتصادی می باشد، نقش این مؤسسات حساس تر و اهمیت آنها برای ادامه حیات این اقتصادها بیشتر بوده است.

 

مع هذا، به دلیل ساختار و ویژگی خاص این اقتصادها، مدیریت و مالکیت دولتی این مؤسسات یکی از مهمترین عوامل محدودکننده حوزه فعالیت و نهایتاً پایین بودن سطح کارایی آنها بوده است. از اوایل دهه 1980 به تدریج با طرح مجدد تئوری های نئوکلاسیکی نقش بلامنازع دولتی در اقتصادها، سرمایه گذاری ها و حتی در زمینه بخش های مالی به عنوان یک ناظر و طرف مورد اعتماد طرفین دخیل در فرآیند سرمایه گذاری ها و تأمین کنندگان سرمایه و متقاضیان سرمایه ها تبدیل گردید.

 

علت اصلی این تغییر ایجاد کارآیی بیشتر در مؤسسات اعتباری جهت تخصیص بهتر منابع بود. اما این افزایش کارآیی می تواند (نه لزوماً) به افزایش نااطمینانی و نوسانات ناخواسته در فرآیند سرمایه گذاری ها و بهره برداری از منابع منجر شده که خود به معنای افزایش ریسک فعالیت های اقتصادی خصوصاً در بخش های مالی و اعتباری می باشد. در کنار این امر، امروزه تولید دو پدیده نوین یعنی جهانی شدن و انقلاب اطلاعات این نااطمینانی و نوسانات عرصه فعالیت های مالی و بانکی را تشدید نموده است.

 

لذا بر این اساس مطالعه و تحقیق پیرامون شناخت ابزارها و فنآوری های نوین جهت مقابله با این نوسانات و کاهش ریسک های موجود در عرصه فعالیت های بانکی می تواند نقش قابل توجهی در افزایش کارآیی نظام اعتباری داشته باشد. در این فصل از کتاب ضمن اشاره ای مختصر به انواع ریسک های موجود در صنعت بانکداری، بخشی از ابزارهای نوین مالی از جمله ابزارهای مشتقه به عنوان راهکارها و ابزارهای لازم جهت مدیریت ریسک های مطرح در صنعت بانکداری مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.

 

تعریف ریسک

هرچند در علوم مختلف تعاریف متفاوتی از ریسک ارائه شده است، با این وجود، تعریف جامع تری از ریسک در اینجا می تواند به شناخت و درک بیشتر موضوع کمک کند.

 

ریسک در لغت به مفهوم امکان یا احتمال بروز خطر یا روبروشدن با خطر، صدمه دیدن، خسارت دیدن، کاهش درآمد، زیان دیدن و … می باشد. به عنوان مثال ریسک در احداث بنا می تواند از طراحی، تهیه نقشه ها و همچنین اجرای اشتباه، محاسبه نادرست از مقاومت مصالح، خطرات زلزله، آتش سوزی، ساخت نامطلوب سد، …. و امثال آن رخ دهد. البته پیشگیری از این رخدادها مستلزم برنامه ریزی صحیح و دقت لازم در همه زمینه ها می­باشد. رخداد ریسک در ساخت و استفاده هواپیما، کشتی، راه آهن، اتوبوس، … و بسیاری از موارد دیگر نیز می تواند مآلاً خطرآفرین باشد. قاعدتاً همه این موارد نیز مستلزم شناخت، ارزیابی، کنترل و پیشگیری است. ریسک درنهایت در همه موارد منجر به خسارت مالی و یا جانی خواهد شد.

 

رخداد ریسک، بطور کلی، در تجارت، صرفنظر از مخاطرات احتمالی جانی آن، عمدتاً ناشی از عدم تحقق درآمدهای پیش بینی شده است که مآلاً به کاهش سود منجر خواهد شد. در علوم مختلف مالی، معمولاً ریسک در تجارت با انحراف از معیار یا انحراف از استاندارد و برخی از شاخص های دیگر اندازه گیری می شود.

 

برای مثال در صنعت بانکداری، به دلایل مختلف همچنین تعدّد و تنوع عملیات بانکی، ماهیت های متفاوت این عملیات، وضعیت سرمایه بانک و محدودیت میزان آن، حفظ منابع سهامداران بانک، وضعیت منابع سپرده گذاران و فراوانی آن، حفظ منابع سپرده گذاران، متفاوت بودن منافع بانک و سپرده گذاران، نوع وظیفه بانک ها که آنها را متمایز از واحدهای دیگر اقتصادی می کند، تعدد گیرندگان تسهیلات اعتباری، و متفاوت بودن وضعیت مالی هر یک از گیرندگان تسهیلات، سر و کار داشتن گروه زیادی از کارکنان بانک با منابع مالی، نبود تخصص کافی در زمینه های مدیریت منابع، ثبت عملیات زیاد مالی، نقل و انتقالات زیاد پولی داخلی، خارجی، ارائه انواع دیگر خدمات بانکی، … و امثال آن، ریسک ماهیتی کاملاً متفاوت از ریسک در دیگر واحدهای اقتصادی دارد.

 

همه این موارد و بسیاری از موارد دیگر ضرورتاً ایجاب می کند که مدیریت ریسک در بانک ها حساس تر، پیچیده تر، مشکل تر از مدیریت ریسک در واحدهای دیگر اقتصادی باشد. ویژگی اسلامی برخی از عملیات بانک های اسلامی حساسیت، پیچیدگی و مشکل بودن مدیریت ریسک را در بانک های اسلامی به مراتب بیشتر می کند. به همین دلایل، هر مقدار ریسک و مدیریت ریسک در بانک ها بیشتر مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد و روش های نوین برای پیش بینی، اندازه گیری، کنترل و مهار و مآلاً کاهش ریسک و نهایتاً پیشگیری از رخداد آن ارائه شود، امری بسیار موجه به نظر می رسد که بررسی آنها پایان ناپذیر است.

 

در هر صورت، بروز ریسک از هر شکل و ماهیت که باشد، منجر به کاهش قدرت سودآوری می گردد. این کاهش قدرت در قالب سودآوری کمتر از هدف پیش بینی شده، از بین رفتن تمام سود پیش بینی شده و بالاخره زیان رخ می دهد. شکل دیگر، مخرب ترین اشکال ریسک است که می تواند با از بین بردن تمام سرمایه و یا حتی بخشی از سرمایه منجر شده و موجودیت را، در هر صورت با خطر مواجه کند. پیش آمدهای نامطلوب اولیه تأثیر منفی بر ارزش سهام ، خواهد گذاشت. قطعاً، تداوم رخدادهای مزبور علاوه بر تأثیر منفی بر ارزش سهام ، نهایتاً آن را به بن بست خواهد رساند. مدیریت ریسک می تواند به صورت اهرمی سنگین مانع از بروز این رخدادهای نامطلوب شود.

 

انواع ریسک ها:

مجموعه ریسک های مالی موجود را می توان در قالب دو گروه عمده ریسک های فعالیت های اقتصادی برون سازمانی و ریسک های درون سازمانی طبقه بندی نمود. گروه ریسک فعالیت های اقتصادی برون سازمانی به مجموعه ریسک ها و خطراتی اطلاق می شود که نتیجه مشارکت یک سازمان در فعالیت های اقتصادی خصوصاً تأمین مالی و اعطای تسهیلات به بخش های مختلف اقتصادی را شامل می گردد. این گروه از ریسک ها شامل ریسک های بازار یا تجاری، ریسک اعتبار، ریسک نقدینگی و ریسک عملیاتی می باشد.

 

علاوه بر این، گروه دیگری از ریسک ها فعالیت مالی را تهدید می کند که این نوع از ریسک ها متأثر از رفتار و عملکرد خود سازمانها می باشد، که به عنوان ریسک های درون سازمانی معرفی می گردند که از جمله می توان به ریسک مباشرت و ریسک مالکیت اشاره کرد که منبعث از رفتار حضوری سازمانها در فعالیت های اقتصادی بوده است.در این بخش برای فهم بهتر، توضیحات را با مثال موسسه مالی (بانک) ادامه می دهیم.

 

 

منبع:

پایگاه خبری آزمون دکتری

 

در صورت علاقه مندی به یادگیری کامل مبحث مدیریت ریسک، جهت پیش ثبت نام و یا  شرکت در دوره ها کلیک کنید.

جهت پیش ثبت نام  کلیک کنید...

در صورتی که به مشاوره پیرامون موضوع فوق علاقه دارید کلیک کنید...

اطلاعات بیشتر کلیک کنید...

 

 
 
 
 
 

 

ثبت نام و عضویت میز کار

لینک های مفید

 

 

 

|  
  |
دیدگاه کاربران

 

 

هدیه مالی تیم متفکران نوین مالی در شبکه اجتماعی